Father Yves Bertrais

To listen to Father Yves Bertrais’ words, click below.

 
Txiv Plig Nyiaj Pov Tsab Ntawv 2006 Rau Tsoom Hmoob

By Ntxoov Lauj Vaaj

Published Saturday, June 16, 2007

Thov tshabxo rau ib tsoom Hmoob nyob txhia lub tebchaws paub tias Txiv Plig Nyiaj Pov (Father Yves Bertrais) uas yog “Leej Txiv Tsim Ntawv Hmoob” tau tag simneej rau hnub Sunday, lub 5 hlis 27, 2007, thaum 8 teev sawv ntxov nyob tebchaws Fabkis uas nws muaj 86 xyoo. Nws yug lub 7 hli 30, 1921, nyob lub zos Prinquiau, tebchaws Fabkis.

Txiv Plig Nyiaj Pov mus txog tebchaws Lostsuas 1947, thiab nws pib coj nws txoj kev hlub mus pab Hmoob nyob lub zos Roob Nyuj Qus (Gaurs Mountain) hauv Lostsuas xyoo 1950 uas nws muaj 29 xyoos. Nws txoj kev hlub yog qhia nws txoj kev ntseeg (faith) rau Hmoob, tabsis nws pom tias ua ntej tshaj yog yuav tau nyob nrog Hmoob, kawm lus Hmoob, thiab kawm Hmoob kev nyob noj.

Kev kawm Hmoob lus yog ib yam uas nyuaj kawg rau Txiv Plig Nyiaj Pov vim Hmoob tsis muaj ntawv. Nws thiaj li pib muab cov tsiaj ntawv Lastees (Latin Alphabets) los mus ua suab Hmoob thiab tsiaj ntawv Hmoob qhia Hmoob tau 3 lub xyoos.

Tom qab no nws hnov tias muaj ib tug Xibfwb Amelikas (American Protestant Minister) hu ua Berney kuj tab tom npaj ib cov ntawv Hmoob qhia Hmoob thiab. Nkawd thiaj tau sib ntsib sib koom tes tsim tau cov Tsiaj Ntawv Lastees (Romanized Popular Alphabet). Muaj 2 tug Hmoob pab qhia suab Hmoob thiab muaj Dr. Smalley (linguistics specialist)  ua tus pab kho.

Xyoo 1953, Txiv Plig Nyiaj Pov lawv thiaj tsa muaj ib lub rooj sablaj loj nyob Moos Loob thiab thiaj pom zoo siv cov Tsiaj Ntawv Hmoob Lastees (Hmong Romanized Popular Alphabet Script). Txiv Plig Nyiaj Pov thiaj pib qhia ntawv Hmoob rau Hmoob nyob lub zos Roob Nyuj Qus txhia hmo thaum lawv los teb los uas muaj ib txhia tuaj ko taw li 20 mais deb tuaj kawm.

Vim kev tsov rog, 1963 txog 1975, Hmoob coob leej thiaj tuaj nrog Txiv Plig Nyiaj Pov nyob ntawm lub tsev kawm ntawv, School of Master in Christian Teaching. Lub caij no, ntawv Hmoob thiaj huam vam heev thiab thaum cov tub kawm ntawv rov qab mus tsev; lawv thiaj qhia ntawv Hmoob rau cov nyob ntawm tej zos Hmoob. Nws thiaj li tsim muaj ib tsab xovxwm Hmoob thiab ib lub xovtooj cua Hmoob uas yog siv ntawv Hmoob.

Tseemfwv Lostsuas kuj tsis tshuam pom zoo kom siv cov tsiaj ntawv Lastees vim lawv xav kom siv tsiaj ntawv Lostsuas. Tabsis 1975 Hmoob khiav tuaj nyob cov yeej thojnam hauv Thaibteb, phav phav leej Hmoob tau kawm cov ntawv Hmoob Lastees ntxiv. Thiab niaj hnub no Hmoob khiav tuaj nyob Amelikas, Fabkis, Australia, Argentina, Canada, Fabkis Guyana, thiab lwm lub tebchaws mas ntawv Hmoob haj yam huam vam tuaj.

Vim muaj phau ntawv Hmoob ntau lawm, Txiv Plig Nyiaj Pov thiaj tau thov kev pab los ntawm cov Txiv Plig qib siab thiab los ntawm cov koom haum ntau lub. Nws thiaj tsa tau ib lub koom haum Hmoob qubtxeeg qubtes, Hmong Cultural Heritage Association, nyob lub zos Hmoob Javouhey, Fabkis Guyana, los pub rau Hmoob thiab.

Pib txij 1985, cov tsiaj ntawv Hmoob Lastees tau nthuav mus txog rau cov Hmoob nyob tebchaws Suav (Hmong China) thiab rau Hmoob thoob ntiajteb vim nws yoojyim rau lus Hmoob Dawb thiab lus Hmoob Ntsuab. Thaum pib 40 xyoo dhau los, nws muaj ntau yam nyuaj, tabsis niaj hnub no nws yog ib yam ntawv uas pab Hmoob lubneej pom kev mus lawm ib theem deb thiab zoo kawg nkaus.

“Kev sau yog ib yam tseemceeb uas yuav ua kom haivneeg cov lus ciaj sia nyob. Thiab lus yog lub hauvpaug khaws haivneeg tej txujci cia tau ntev; nws ua kom tsis txhob hais tib yam lus losyog tsis txhob mloog tib yam nkauj xwb,” Txiv Plig Nyiaj Pov cov lus cia siab.

Vim Txiv Plig Nyiaj Pov muaj lub siab hlub thiab pab Hmoob, tshwjxeeb yog kev tsim cov tsiaj ntawv Hmoob Lastees, lub koom haum Path to Peace Foundation thiaj muab ib qho yeebkoob “Servant of Peace” rau nws; qhia tias nws yog tus neeg ua haujlwm rau “Kev Thajyeeb”.

Qhov ntxiv yog Txiv Plig Nyiaj Pov tau pab cov Hmoob nyob Fabkis Guyana xyoo 1977 txog 1996 kawg nws txoj kev hlub. Cov nomtswv nroog (mayors) thiaj tau lees paub yawg cov kev hlub Hmoob los ntawm kev muab National Merit Medal thiab the Knight of Legion of Honor rau nws thiab.

Cov lus hais tag los no yog txhais los ntawm daim ntawv Askiv uas Txhiaj Vwj Yaj sau tuaj. Nws muaj tsis tag txhua lo vim yog txhais tag txhua lo ces yuav noj chaw ntau heev. Yog tsis meej qhov twg, nej nyeem cov lus Askiv tau thiab nug Txhiaj Vwj Yaj, nyob Sheboygan, cell 920-946-0467, email:http://xiavue@hmongunionmarket.com, saib lub website www.hmongrpa.org, losyog sau ntawv rau Txhiaj Vwj yaj: 2022 S. 17th St., Sheboygan, WI 53081.

Txog peb ib tsoom Hmoob uas hmov tshua sawvdaws, Txiv Plig Nyiaj Pov lub ntees yuav pib Friday, June 8, 2007 txog Sunday, June 11, 2007, nyob Fabkis. Yog nej leej twg xav paub no kom zoo ntxiv. Nej hu mus nug Txhiaj Vwj Yaj saum no tau; nws txaus siab yuav qhia rau nej.

Information & Photos provided by Xia Vue Yang

Published on http://www.hmongtoday.com

WWW. HMONGLESSONS .COM

Copyright 2011 @ by Xou Vang | Copyright Information | Terms & Conditions
Powered by WishList Member - Membership Software